Тұсау кесер немесе тұсау кесу — қазақтың ежелгі салт-дәстүрі. Тұсау кесуді өткізгеннен кейін бала сенімді жүре бастайды және аяқ астындағы қатты топырақты сезінеді деп есептеледі. Сондай-ақ, рәсім баланың денсаулығын нығайтып, оны қиындықтардан қорғауға бағытталған. Егер тұсау кесерді өткізбесе, бала қолайсыз, тіпті қисық табанды болып өсуі мүмкін.
Кез келген жағдайда баланың алғашқы қадамына арналған дәстүрге ерекше мән береді.
Бірінші қадам мерекесіне не дайындау керек
Алдымен мерекенің қай жерде өтетінін анықтау керек. Егер қонақтар аз болса, оны үйде өткізуге болады. Жазда ашық аспан астында — саяжайда, үй жанында немесе қала сыртындағы демалыс үйінде мерекелеуді ұйымдастыруға болады.
Мереке үшін қандай заттар қажет болады:
— балаға арналған ұлттық киім
— екі немесе үш түсті ала жіп — баланың аяқтарын байлау үшін, әрбір түстің өзіндік мәні бар екеніне назар аударыңыз және ақ мата.
Мерекеге дайындықтың тағы бір маңызды кезеңі — баланың жолын кесетін адамды таңдау. Ол туыс немесе отбасының жақсы досы болуы мүмкін. Міндетті шарт — құрметті, барлық жағынан қалыптасқан, дені сау адам болуы тиіс.
Ұлттық киiм киген сәбидi ақ жолдың алдына қояды және оның аяқтарын сегiз түрiндегi әртүрлi түстi жiппен байлайды. Кесушi жіпті пышақпен кесiп, балаға ізгі тілектер мен сәлемдесулер айтады.
Қонақтар баланың өмірі бақытты болуы үшін оның жолына тәттілер шашады.
Ақ матаның соңында әр түрлі заттар: әшекейлер, кітаптар, құрал-саймандар, ақша қойылады. Баланың таңдауы бойынша оның өмір жолы қандай болатынын анықтайды: кітап — ғылымға, музыкалық аспап — шығармашылыққа, ақша — байлыққа әкеледі.